Burn-out & zielsniveau: wat is de diepere boodschap van je burn-out?

Als je burn-out bent geraakt, ben je uitgeput op meerdere niveaus: fysiek, emotioneel en mentaal. Vergeet ook vooral niet het zielsniveau, dat van zingeving. Juist als je hoogsensitief bent, kan dit voor jou belangrijk zijn en kan er een sluimerende behoefte aan zingeving zijn. Blijvend herstellen en nieuwe uitval voorkomen, kan door je af te vragen wat de zin is van burn-out. Als je onderzoekt hoe het zover heeft kunnen komen, kun je de cirkel van uitputting doorbreken.

Burn-out en zingeving

Burn-out herstel vindt plaats op dezelfde niveaus en min of meer in deze volgorde; eerst uitrusten, bijslapen, goed eten, bewegen, je emoties verwerken, je denkpatronen doorzien. In een eerder artikel beschreef ik al de zeven stappen die nodig zijn voor je herstel op de verschillende niveaus.

Hier ga ik dieper in op wat burn-out ons ten diepste wil leren. Als we de boodschap van burn-out ter harte nemen, kunnen we blijvend herstellen. We nemen onze diepere verlangens en behoeftes serieus en ervaren daardoor meer zin. Ons leven is dan wezenlijk veranderd.

Burn-out wil zeggen: ga weer voelen

Burn-out is in essentie een uitnodiging om te voelen en zo trouw te zijn aan jezelf, in plaats van te willen voldoen aan verwachtingen van anderen. Vaak ontstaat burn-out doordat we veel te lang zijn doorgegaan. We zitten in ons hoofd en laten ons leiden door ‘wat moet’. Ondertussen voelen we onze grenzen niet.

Om te herstellen en een nieuwe burn-out te voorkomen is het van belang om je bewust te zijn van wat je voelt in je lichaam. Hoe meer je met je aandacht bij jezelf kunt blijven, bij je eigen gevoel en behoefte, hoe minder energie je verliest. Sta stil en luister naar wat er aan behoefte, aan impuls, in je opkomt en oefen om daarnaar te handelen. Wil je slapen? Dan ga je slapen. Heb je zin in een stukje wandelen? Dan ga je een stukje wandelen. Doe het zolang je er zin in hebt, en niet langer.

Leer niksen als je uitgeput bent

Ga thuis een beetje rommelen, zoals tuinieren of een la opruimen. Laat je leiden door wat je in en rond het huis tegenkomt, het hoeft niet tot resultaat te leiden. Op deze manier verbind je je met je omgeving, en met je leven nu. Dat klinkt misschien niet erg efficiënt of verantwoord, maar voor het levensgevoel kan het heerlijk zijn en dat is belangrijk voor je herstel. Zeker als je gewend was geraakt om altijd nuttig bezig te moeten zijn, is het goed om te leren niksen.

In het nu zijn zorgt voor rust

Stilstaan bij wat er nu is, en niet denken aan wat er straks moet, betekent ook kunnen ontspannen en genieten. Dan kun je weer voelen waar je zin in hebt. Wat helpt is mediteren, even stil zijn en je aandacht naar binnen richten. Zo kom je tot jezelf. Een paar keer wat dieper inademen en rustig uitblazen, brengt je in het nu. Wat ook goed werkt is je lichaam ontspannen, door vanaf je voeten tot aan je hoofd je lichaam in gedachten langs te lopen. Ontspan je benen, je armen, je rug en buik, je hoofd en je gezicht. Dit brengt je in een diepe rust.

Mediteren volhouden

Mediteren kan lastig zijn. Niet alleen voor mensen die niet goed kunnen stilzitten. Voor hen kan een bewegingsmeditatie nuttig zijn, zoals wandelen, dansen, yoga of tai chi. Het kan ook zijn dat je nare gevoelens onder ogen te zien hebt, die opkomen zodra je stil bent.

Laat je niet afleiden, ga door! Want als je blijft weglopen voor pijnlijke emoties, kom je ook niet bij je gevoel. Dan ontdek je ook niet wat je grenzen en je behoeftes zijn. Elke keer als je onrust ervaart, uitgeput bent en veel energie bent verloren, sta stil en word je bewust van wat in je leeft.

Mediteren hoeft geen ingewikkeld ritueel te zijn

Waar het om gaat is de innerlijke stilte op te zoeken. Al is het maar vijf minuten. Het belang van mediteren en stil zijn is dat je je bewust kunt worden van je essentie, of je ziel. Je kunt voorbij je gedachten en gevoelens en emoties gaan. Hoe doe je dat? Hier vind je een eenvoudige meditatie-oefening.

Ga rechtop zitten in je stoel, doe je ogen dicht, voel je rug tegen de leuning en je voeten op de vloer. Haal drie keer wat dieper adem, adem rustig in en blaas rustig uit. Richt dan je aandacht op een plek diep van binnen waar het stil is. Blijf even in deze stilte. Als je merkt dat er gedachten opkomen, laat je ze gewoon weer gaan. Stel ze voor als wolken aan de hemel die voorbij drijven. Richt dan je aandacht weer op de stilte diep van binnen. Voel je voeten op de vloer. Blijf nog even zo zitten. Haal dan weer wat dieper adem en beweeg je vingers, handen, armen en benen. Rek je uit, en als je er klaar voor bent doe je je ogen weer open en kom je met je aandacht terug in de kamer. Vind je het lastig om in je eentje te mediteren? In mijn Inspiratie Bibliotheek vind je gratis geleide meditaties die je helpen om dichter bij jezelf te komen, hier kun je je aanmelden.

Confrontatie met negatieve gedachten

Je kunt ook negatieve gedachten tegenkomen. Je hebt misschien weinig begrip ervaren voor wie je bent en bent daardoor aan jezelf gaan twijfelen. Daaruit kwam dat idee voort dat je het goed moet doen, omdat je dacht dat je iets niet goed deed. Mediteren en de stilte opzoeken kan in het begin dus onaangenaam zijn. Maar als je doorzet en accepteert wat er is aan gedachten, gevoelens en emoties, dan lost al het ongemakkelijke op. En daaronder vind je rust, vrede, vreugde.

Bezieling in je werk

Als het goed is, sta je na een tijd anders in het leven. Je bent bewuster geworden. Als je kunt voelen wat je diep van binnen echt verlangt, waar jouw bezieling, kan een nieuwe richting in je leven of werk zichtbaar worden. Dan kun je gaan doen wat veel beter bij je past en waar je weer energie van krijgt.

Onthoud bij je verdere levensreis de lessen van burn-out: sta regelmatig stil om te voelen of je nog op de goede weg bent. Wees stil en vraag je af: welke stap kan en wil ik nu zetten? Op die manier kom je zonder uitgeput te raken op je bestemming.

© Lusanne Hogeweg

Boek De belofte van burn-out