Hooggevoelig & burn-out: hoe ervaar je een burn-out op zielsniveau?

Als je burn-out bent, raakt dat ook het zielsniveau. Je kan een sluimerende behoefte aan zingeving hebben, zeker als je HSP bent. Het kan nodig zijn om je af te vragen wat de zin is van jouw burn-out. Als je onderzoekt hoe het zover heeft kunnen komen, kun je weer zin gaan ervaren in je leven en in balans zijn.


Hooggevoelig, ziel en zingeving


Burn-out ben je op fysiek, emotioneel en mentaal niveau. Op al deze aspecten ben je uit balans. In een eerder artikel beschreef ik al de zeven stappen die nodig zijn voor je herstel op de verschillende niveaus. Hier ga ik dieper in op wat burn-out ons ten diepste wil leren, op het zielsniveau. Dat is het niveau waar we als HSP sluimerend behoefte aan kunnen hebben. Soms is een burn-out nodig om ons er echt voor open te stellen.

Wat is de boodschap van jouw burn-out?


Als we onze diepere verlangens en behoeftes serieus nemen, ervaren we meer zin. We gaan de zin zien van waarom we uitgeput thuis zijn komen zitten. Als we stilstaan bij wat ons lichaam ons wil vertellen, namelijk dat we rust nodig hebben, kunnen we beginnen met herstellen. Maar dan kunnen we ons ineens emotioneel voelen.

Als we onze emoties toelaten en durven voelen, gaat er een wereld voor ons open. Onze innerlijke wereld. Als we dan ook leren toekijken op onze gedachten, kunnen we zien waar we negatief zijn over onszelf. Of hoe we onszelf onder druk zetten met gedachten als ‘ik moet’. Dat is wezenlijk belangrijk om blijvend te herstellen, in balans te zijn en nieuwe uitval te voorkomen.

Burn-out wil zeggen: ga weer voelen


Burn-out is in essentie een uitnodiging om te voelen en zo trouw te zijn aan jezelf, in plaats van te willen voldoen aan verwachtingen. Vaak ontstaat burn-out doordat we veel te lang zijn doorgegaan. We zitten in ons hoofd en laten ons leiden door ‘wat moet’. Ondertussen voelen we onze grenzen niet. Zo raken we uit balans.

Om de balans te herstellen is het van belang om je bewust te zijn van wat je voelt in je lichaam. Hoe meer je met je aandacht bij jezelf kunt blijven, bij je eigen gevoel en behoefte, hoe minder energie je verliest.

Sta stil en luister naar wat er aan behoefte, aan impuls, in je opkomt en oefen om daarnaar te handelen. Wil je slapen? Dan ga je slapen. Heb je zin in een stukje wandelen? Dan ga je een stukje wandelen. Wil je lekker rommelen in huis of in de tuin? Ga je gang! Doe het zolang je er zin in hebt, en niet langer.

In het nu zijn herstelt de balans


Stilstaan bij wat er nu is, en niet denken aan wat er straks moet, maakt dat je kunt ontspannen. Alleen als je ontspannen bent, kun je je bewust worden van je innerlijke wereld. Dan kun je voelen waar je zin in hebt en kun je in balans zijn. Als je gaat doen waar je zin in hebt, kun je weer leren genieten.

Wat helpt is mediteren. Dat hoeft niet te betekenen dat je lang hoeft stil te zitten. Waar het om gaat is even stil zijn en je aandacht naar binnen richten. Zo kom je tot jezelf. Een paar keer wat dieper inademen en rustig uitblazen, brengt je in het nu. Wat ook goed werkt,  is je lichaam bewust ontspannen, door vanaf je voeten tot aan je hoofd je lichaam in gedachten langs te lopen. Ontspan je benen, je armen, je rug en buik, je hoofd en je gezicht. Dit brengt je in een diepe rust.

Mediteren helpt de balans voor HSP’s te herstellen


Mediteren kan lastig zijn. Niet alleen voor mensen die niet goed kunnen stilzitten. Voor hen kan een bewegingsmeditatie nuttig zijn, zoals wandelen, dansen, yoga of tai chi. Het kan ook zijn dat je nare gevoelens onder ogen te zien hebt, die opkomen zodra je stil bent. Ze vragen nu om erkenning en het beste wat je kunt doen, is ze je volle aandacht geven.

Dat zijn vaak emoties die we lange tijd hebben onderdrukt. Die hebben we ooit weggestopt omdat we ze toen niet konden verwerken. Misschien waren we nog kind en wisten we ons geen raad met de situatie. Of gaat het om een gebeurtenis nog niet zo lang geleden, die heel hard binnenkwam. Als HSP ervaren we dat soort dingen nu eenmaal diepgaand.

Dus sta stil en keer met je aandacht naar binnen. Want als je blijft weglopen voor pijnlijke emoties, kom je ook niet bij je gevoel en kun je niet in balans zijn. Dan ontdek je ook niet wat je grenzen en je behoeftes zijn. Elke keer als je onrust ervaart of veel energie bent verloren, sta dan even stil en maak contact met je innerlijke wereld. Zo word je je bewust van wat in je leeft en kun je hier vrienden mee worden.

Van negatieve gedachten naar rust in je hoofd


Je kunt ook negatieve gedachten tegenkomen in de periode dat je uitgeput thuis zit. Het is net alsof ze hebben gewacht op dit moment. Je kunt niet meer wegrennen. Benut deze tijd om je gedachten te onderzoeken. Wat gaat er allemaal om in je hoofd? Je kunt het idee tegenkomen dat je hebt gefaald. Dat is niet leuk. Ik raad je aan om je af te vragen waar deze gedachten vandaan komen.

Je hebt als HSP in het verleden misschien weinig begrip ervaren voor wie je bent en bent daardoor aan jezelf gaan twijfelen. Daaruit kwam het idee voort dat je iets niet goed deed. Mediteren en de stilte opzoeken kan in het begin dus onaangenaam zijn. Maar als je doorzet en accepteert wat er is aan gedachten, gevoelens en emoties, dan lost al het ongemakkelijke op. En daaronder vind je rust, vrede, vreugde en kun je in balans zijn.

De transformatie van negatief naar positief


Dat is in de praktijk niet zo makkelijk gedaan als gezegd. Deze verandering kan een proces van transformatie zijn dat tijd nodig heeft. Dat kan best een lange tijd zijn, vindt ons hoofd. Want iets in ons denkt dat we snel moeten herstellen, snel weer aan het werk moeten of aan andere verwachtingen voldoen. We willen graag nuttig bezig zijn, en moe thuis zitten past daar niet bij.

Toch is het soms onmogelijk om alweer productief te zijn als je een pijnlijke ervaring nog niet goed hebt verwerkt. Zolang je nog tegen een negatief zelfbeeld aanloopt, is zelfonderzoek van belang. Elke keer als je door een laag pijn in jezelf gaat, door deze te accepteren en te voelen, herstel je de balans. Je gemoed wordt steeds een beetje lichter, en je gaat zien dat je het helemaal niet fout hebt gedaan. Dat dacht je alleen maar. Dit besef werkt helend.

HSP, doe waar je zin in hebt


Als het goed is, sta je na een tijd anders in het leven. Je bent bewuster geworden. Dan kun je toekomen aan voelen wat je diep van binnen echt verlangt, waar jouw bezieling ligt. Dan kan een nieuwe richting in je leven of werk zichtbaar worden. Misschien wil je ander werk doen, werk waar je weer energie van krijgt. Of wil je minder gaan werken. Of een creatieve hobby oppakken.

Onthoud bij je verdere levensreis de lessen van burn-out: sta regelmatig stil om te voelen of je nog op de goede weg bent. Wees stil en vraag je af: waar heb ik zin in? Welke (kleine) stap kan en wil ik nu zetten? Zo kun je stap voor stap je leven meer zin geven en de positieve energie ervaren van in balans zijn.

© Lusanne Hogeweg



Boek De belofte van burn-out

In mijn boek De belofte van burn-out vind je informatie over de verschillende niveaus waarop je burn-out bent geraakt en hoe daarop weer te herstellen. De interviews met de vele hooggevoelige personen die ik heb gehouden laten zien welke klachten je zoal kunt hebben en bieden erkenning en herkenning. Ze vertellen ook wat hen heeft geholpen om weer te herstellen.

De belofte van burnout Lusanne Hogewegpng

Meer informatie en lees gratis de eerste 3 hoofdstukken.

Meer artikelen van mij lees je op mijn blog, op Nieuwetijdskind en Inspirerend Leven.